Ydych chi’n barod i wynebu ‘Her yr Hinsawdd’? Rhan 2

Edrychwch ar Ran 1A: Beth yw ‘Her yr Hinsawdd? yma neu Ran 1B: Her yr Hinsawdd a’r Cwricwlwm i Gymru yma

Sut i addysgu Her yr Hinsawdd

Efallai bydd plant yn credu nad yw oedolion yn poeni digon am y Ddaear y byddan nhw’n etifeddu’r cyfrifoldeb dros ofalu amdani cyn hir. Canlyniad posibl hyn yw teimladau llethol o dristwch ac o ddiffyg gobaith: weithiau cyfeirir at hyn fel Eco-orbryder eco (Eco-anxiety), ond ffordd fwy cadarnhaol o fynegi hyn yw Eco-empathi.

Ein gwaith ni erioed fel athrawon fu creu amgylchedd diogel sy’n meithrin plant a lle gallan nhw ffynnu. Nawr, mae dimensiwn ychwanegol: sicrhau bod gan blant ddiogelwch seicolegol, optimistiaeth a hyder i siarad yn onest am yr heriau sy’n ein hwynebu ni, a sut gallan nhw wneud gwahaniaeth cadarnhaol yn y byd. Er mwyn lleihau eco-orbryder, negeseuon allweddol cynghrair Climate Psychology Alliance yw ein bod ni’n gwneud y canlynol:

1. Rhoi’r wybodaeth angenrheidiol i blant (yn ôl eu hoedran) fel y gallan nhw ddechrau deall beth yw’r problemau byd-eang.
2. Rhoi amser a lle i’r plant brosesu gwybodaeth newydd a chydnabod eu teimladau. Bydd hyn yn helpu i feithrin eu hempathi drwy ddeallusrwydd emosiynol.
3. Rhoi cyfleoedd i blant allu gwneud rhywbeth drwy gamau gweithredu cadarnhaol bychain.

Bydd defnyddio gweithgareddau Her yr Hinsawdd yn galluogi sgyrsiau pwysig i ddigwydd fel bod plant yn gallu mynegi eu syniadau a’u teimladau. Mae gwybodaeth ddibynadwy, ddiweddar i gefnogi’r trafodaethau hyn ym mhob adran ‘gwyddoniaeth gefndir’/background science. Mae gan bob gweithgaredd Her yr Hinsawdd adran ychwanegol o’r enw Cam gweithredu cadarnhaol, sy’n tynnu sylw at syniadau syml o ran y camau gweithredu perthnasol y gall y plant eu gwneud er mwyn gwneud cyfraniad cadarnhaol i’r blaned. Mae darllen yr adran hon cyn y wers yn syniad da fel bod modd paratoi unrhyw adnoddau.

Mae sawl math gwahanol o Gamau gweithredu cadarnhaol:

Cam gweithredu cadarnhaol 1 – Byddwch yn naturiaethwr: 

Bydd cymryd camau bach i wella safle’r ysgol ar gyfer byd natur yn rhan o Gwricwlwm Gwyddoniaeth Lloegr yn 2023 a bydd y plant yn gallu llwytho eu data i Barc Natur Addysg Cenedlaethol rhithwir. Mae’r manteision i’r plant yn cynnwys dysgu sgiliau ymarferol a gweithio y tu allan. Gyda’i gilydd, gallai eu prosiectau fod yn arwyddocaol i fywyd gwyllt Prydain.

I fod yn naturiaethwr, gallai’r plant greu:

Cydnabyddiaeth y ddelwedd: Justin Smith drwy Canva

Cam gweithredu cadarnhaol 2 – Lledaenu’r neges:

Mae materion amgylcheddol yn gallu rhoi cyd-destunau bywyd go iawn mewn gwersi Cymraeg/Saesneg lle mae plant yn dysgu cyfathrebu drwy berswadio. Mae’n bosibl datblygu sgiliau siarad a gwrando a dylai cyd-destun ‘perthnasol ac ystyrlon’ (Adroddiad Ofsted pwynt 138) ysbrydoli gwaith ysgrifennu o’r ansawdd orau. Mae angen sensitifrwydd a chydbwysedd i fynd i’r afael â chymhlethdod materion amgylcheddol. Fel yr esboniwyd mewn canllawiau diweddar gan Lywodraeth y DU, dydy’r dystiolaeth wyddonol am newid yn yr hinsawdd ddim yn wleidyddol. Fodd bynnag, wrth ystyried beth sydd angen ei wneud, dylai plant gael eu haddysgu i fod yn deg ac yn ddiduedd. Mae’n bosibl trafod manteision, anfanteision, a chymhlethdodau (fel sylw camarweiniol yn y cyfryngau), a dylai plant gael eu hannog i ofyn cwestiynau gan ddangos parch.

Cyfoethocaf yn aml sy’n dal i gyfrannu fwyaf at gynyddu nwyon tŷ gwydr. Gallai’r ffilm fer hon gan y BBC gyflwyno’r syniad hwn i blant cynradd hŷn a’u helpu i feithrin empathi tuag at bobl eraill.

Er mwyn helpu pobl eraill, gallai’r plant wneud y canlynol:

Cam gweithredu cadarnhaol 5 – Rhoi hwb i’r llesiant sy’n eco-gyfeillgar:

Rhowch hwb i’ch llesiant drwy fod yn greadigol neu drwy wneud yn fawr o fyd natur o dan do ac yn yr awyr agored.

Bydd y plant yn mwynhau cyfleoedd i wneud y canlynol:

Cydnabyddiaeth y delweddau: Monkey Business Images drwy Canva

This is a translation of: Are you ready to meet the 'Climate Challenge?' Part 2